Sterki vitnisburðurin hjá ónevndu kvinnuni

”Komið, latum okkum fara fyri rættin, sigur Harrin. Um syndir tykkara eru sum skarlak, kunnu tær verða hvítar sum mjøll; um tær eru reyðar sum purpur, kunnu tær verða hvítar sum ull. ”
Jes. 1,18

 

 

Á hávetri og í byrjanini av borgarakrígnum í Norðuramerika, 1861-65, eitt kríggj, sum annars endaði við, at trælahaldið varð tikið av, doyði ein ung kvinna, ein myrkan leygarmorgun. Hon var bara 22 ára gomul, og hon var innløgd á eitt av sjúkrahúsunum í handilsbýnum Cincinnati, næststørsta býnum í státinum Ohio. Har búðu uml. 385.000 fólk. Fyrr hevði henda unga kvinnan verið viðgitin fyri vakurleika sín. Øll høvdu verið hugtikin av henni, men nú fyri nøkrum árum síðani var hon vorðin merkt av sínum floksuta levnaði. Syndin hevði líkasum longu skrivað navn sítt á pannuna á hesi føgru gentu. Hon var ein fallin kvinna.

 

Einaferð hevði hon verið ein heiðursverd ung genta, so sum foreldur hennara vóru tað. Við andans gávum, skilagóð og mentað og við síni hugtakandi medferð, kundi hon havt verið ein stjørna í fremstu røð, fyri heim sítt og land sítt, men júst, tá ið dyrnar gloppaðust frá teimum sorgleysu barnaárunum og inn til vaksnan aldur, viltist hon og valdi skeiva vegin. Fyrsta skeiva stigið, hon steig, var tað, sum túsund onnur so ofta hava stigið – fótasporið inn í siðloysi og ólevnað – og við tí oyðilegði hon sítt góða navn og umdømi.

 

Eftir eitt lív í ólevnaði og ein burturspiltan ungdóm mátti hon doyggja sum eitt útskot, niðurboygd og í mannminkan. Men eftir at henda ónevnda kvinnan var deyð, funnu tey í tí, sum lá eftir hana, eitt pappírsark, sum óivað var skrivað seinastu lividagar hennara. Á hesum arki stóð ein yrking við hesi yvirskrift: Fagri kavi! (Beautiful Snow!) Henda yrking vakti beinanvegin stóran ans. Blaðstjórin á einum av bløðunum í býnum gjørdist bilsin, tá ið hann hoyrdi um hana. Longu dagin eftir, at kvinnan var deyð, sunnumorgun, stóð yrkingin í blaðnum. Soleiðis bleiv hesin undurfagri, yndisligi, andsfylti og kristiligi iðranarsálmurin gjørdur almannakunnugur fyri fyrstu ferð. Seinni hava landsmenn hennara av røttum mett yrkingina sum eitt av stórbærastu verkunum innan bókmentir.

 

Sagt verður frá, at ein av teimum stóru yrkjarunum í Norðuramerika las yrkingina sama morgunin, sum kvinnan skuldi jarðast, og varð so rørdur, at hann beinanvegin fór út á sjúkrahúskapellið at fylgja kvinnuni til seinasta hvíldarstað hennara.

 

”Yrkingin, sum hon hevði skrivað, er nokk so long; men hon er ein játtan og ein vitnisburður um eina neyð og eina náði, sum gevur okkum, sum lesa hana, orsøk at halda, at mong slík sum hon ganga undan okkum inn í himmalsins dýrd. “Komið, latum okkum fara fyri rættin, sigur Harrin. Um syndir tykkara eru sum skarlak, kunnu tær verða hvítar sum mjøl; um tær eru reyðar sum purpur, kunnu tær verða hvítar sum ull.”

Jes. 1,18.

 

Fagri kavi.

Eg heilsi tær fagri, frálíki kavi,

sum fyllir loftið frá fjalli at havi,

tysjandi niður á tekjur úr skýnum,

niður á fólk, sum eg hitti í býnum!

Dansandi flúgva tær flykrur sín veg,

vilja í spølni ei gera fortreð,

kyssa hin vakra á munn og á nakka

flákra so burtur, seg hevja og lækka.

Skyggjandi hvít komst tú flykra úr erva,

rein sum ein eingil, ið ongan vil nerva.

 

Friðleys tú flákrar, tó møðist tú ei,

fert glað í holt við øll á tíni leið.

Melur í klingur og dansar so glað,

ert púra ør, sveimar skjót, skjót avstað.

Samlast í skalvar og syndrast so smátt,

hundarnir goyggja og leypa so hátt

eftir eini flykru, sum leikar so løtt.

Býurin vaknar til kava og fest,

nú ið hann sær henda kærkomna gest.

 

Út kvika fólk sær og ganga avstað,

heilsast og rópa og eru so glað.

Frálíkar sleður og bjøllur, sum ringja,

fyltar við køllum og konum, sum syngja,

smellandi skreiða við súsandi ferð.

Háborni kavi! Ja, hví komst tú her

niður at traðkast við hógv’ og við fót’,

blandast við runu og skitti og sót’,

traðkast til evju í runuta býnum,

á, var tað tí, tú komst niður úr skýnum?

 

Sum nýlagstur kavi so rein var eg tá,

á, men sum hann nú til spott og til háð,

fall eg úr himli, trampað og dálkað,

hevði við lyst í syndum mær válkað.

Biddandi, bannandi fjakkaði eg,

til hvønn ein keypara seldi eg meg.

Hataði tey livandi, ræddist tey deyðu!

Á, eg fall djúpt, Gud, og tað víst við lít,

tí fyrr var sum kavin eg skyggjandi hvít.

 

Eg, sum var vøkur í ungdómsins vár’,

eygu sum gimsteinar, glógvandi klár,

hjartað so reint sum hitt dýrasta gull,

smikrað og hávird, sum nývaskað ull.

Faðir og móður og slektin hjá mær,

eg øll tey misti í fallinum har.

Ja, sjálvt hin armasti biddari í býnum

fer av vegnum, burt frá leiðum mínum,

óttast hvønn trevil í mínum búna.

Sum avkvett blóma eri eg fúnað.

 

Sárt eins og nú, tá tað kavar so tætt

yvir eina sál, nei, ikki er tað lætt.

Sárt eins og náttin við kulda og frosti

ger, at eg liggi her støðugt og hosti,

ger, at eg vinaleys doyggja má í loyndum.

Á, alt ov veik til eitt suff, sum kann hoyrast,

her, sum tey syngja og vilja koyrast,

Gud gloymir ongan, hann gav mær í dag

ein sang gjøgnum kavan, tá eg lá og bað.

 

Friðleys og dálkað til skomm og til spott!

Vesali syndari fell ei í fátt!

Sál, sum hevur syndað, bjarging fyri teg,

Kristus er komin, djúpt hann boyggir seg

niður at bjarga til ævigt lív og gleim,

tí doyði hann og kom í henda heim,

stunandi, bløðandi, doyggjandi har,

á krossartrænum tínar syndir bar!

Á, hoyr hans náðirødd, lat upp títt oyra!

“Náði til mín!” Vil mítt suff hann nú hoyra?

 

Ja, í tí flóð, sum á Golgata rann,

tváa meg Harri, tú tað eina kann,

og eg skal verða, hóast gremjan og háð,

snjóhvít og rein – fyri ásjón tíni stá.

“Brevet”.

E. Campbell umsetti.