Forfylging av kristnum í Nagorno-Karabakh

Nagorno-Karabakh er eitt umstrítt øki í Kaukasus-fjøllunum, sum í fleiri hundrað ár hevur verið ein knútur, bæði politiskt og mentanarliga. Hetta økið hevur verið heimstaður hjá bæði armenskum og aserbajdsjanskum fólkum, men størsti parturin av íbúgvunum hava verið kristnir armenar.

Søguliga hevur økið verið knýtt at Armenia, har ein av elstu kristnu mentanum í heiminum er. Hetta hevur havt stóran týdning fyri andaliga og siðbundna samleikan hjá fólkinum í Nagorno-Karabakh.

Kristindómurin í Nagorno-Karabakh

Í ár 301 gjørdist Armenia fyrsta land í heiminum, sum tók kristindómin til sín sum tjóð. Nagorno-Karabakh varð eisini ein partur av hesum søguliga kristna landinum. Armenar hava bygt kirkjur og klostur í Nagorno-Karabakh í fleiri øldir, og hetta økið er ríkt við kristnum mentanararvi. Armenar hava sæð seg sjálvar sum kristi land og fólk, umgirt av muslimskum grannum. Hetta hevur eisini elvt til spenningar gjøgnum tíðirnar.

Í løtuni eru armenar í økinum, sum hava verið forfylgdir, eitt nú í sambandi við stríðið millum Armenia og Aserbadjan, sum í dag ger krav uppá Nagorno-Karabakh. Stríðið er ikki nýtt. Í 1920-unum gjørdi Sovjetsamveldið Nagorno-Karabakh til eitt sjálvstýrandi øki í Aserbadjan. Hetta setti armenar í eina trupla støðu, tí tey sóu hetta sum eitt søguligt armenskt land.

LES EISINI  Pakistan: Deyðadømda Asia Bibi bíðar nú eftir avgerðini í hægsta rætti

Stríðið gjørdist verri, tá ið Sovjetsamveldið fall í 1991, og Nagorno-Karabakh royndi at lýsa seg sjálvstøðugt, stuðlað av Armenia. Hetta førdi til kríggj við Aserbadjan, har fleiri túsund fólk vórðu dripin, og økið varð meir ella minni sjálvstýrandi til 2020, tá Aserbadjan við russiskari ávirkan aftur fekk stórt vald í økinum.

Forfylgingin í dag

Eftir at Aserbadjan í 2020 tók størri ræði á Nagorno-Karabakh, er støðan versnað munandi fyri teir kristnu armensku íbúgvarnar í økinum. Armenar eru staddir í sera truplari støðu, har teir áhaldandi uppliva forfylging, diskriminatión og harðskap fyri sína trúgv og sína mentan. Eitt dømi er oyðingin av kirkjum, klostrum og øðrum armenskum søguligum bygningum. Tey kristnu í økinum uppliva, at teirra átrúnaður er fyri stórum ágangi, og at teirra mentan verður týnd.

Millum álvarsligastu trupulleikarnar er ræðslan fyri, at hetta ikki bert er ein politisk ella hernaðarlig kreppa, men eisini ein etnisk-religiøs týning. Nógvir armenar eru flýddir úr økinum, meðan aðrir eru tiknir til fanga og líða undir áhaldandi ágangi. Fleiri hjálparfelagsskapir og mannarættindaumboð hava víst á, at armenar í Nagorno-Karabakh eru í vanda fyri burturvísing ella oyðing sum etniskur trúarbólkur.

LES EISINI  Kristin evangelistur dripin í Turkalandi

Kristindómurin í framtíðar Nagorno-Karabakh

Framtíðin hjá kristindóminum í Nagorno-Karabakh er ógvuliga óviss. Armenar stúra fyri, at teirra átrúnaðarligi samleiki og kristni arvur í økinum er í vanda fyri at hvørva. Tey, sum hava klárað at flýggjað, hava funnið fyribils skjól í Armenia. Hjá teimum, sum eru eftir, er støðan ótrygg. Fleiri altjóða felagsskapir, herímillum eisini kirkjuligir myndugleikar, hava heitt á altjóða samfelagið um at gera eitt hvørt fyri at verja tey kristnu í økinum.

Forfylgingin av teimum kristnu í Nagorno-Karabakh er eitt álvarsligt brot á mannarættindi og á trúarfrælsi. Tí er umráðandi, at heimsins lond leggja meira trýst á Aserbadjan fyri at tryggja lív og trúgv hjá teimum kristnu armenunum í økinum.

Lat okkum minnast til at biðja fyri brøðrum og systrum okkara, sum vera forfylgd.

Ásbjørn Jacobsen, umsetti

Spurningar
Í løtuni eru ikki spurningar til greinina